De molen van Johannes en Cornelis Versteegt.

Een aantal van onze voorouders waren van beroep watermolenaar. Een van de eersten waarvan we weten dat hij dit beroep uitoefende (op molen nummer 2 te Lopik) was Johannes Versteegt (1783-1861), Cornelis (1817-1885)die met Anna de Graaf getrouwd was. Hun enige zoon Cornelis (1817-1885), die getrouwd was met Hendrika de Hoop trad in de voetsporen van zijn vader en werd eveneens watermolenaar op dezelfde molen. 
Recentelijk is achterhaald op welke molen ze toentertijd hebben gewoond en gewerkt en hij blijkt zelfs nu nog te bestaan.
De aanleiding om naar deze molen op zoek te gaan was het levensverhaal van Cornelis en Adriana zoals we dat al eerder gepubliceerd hadden. Deze Cornelis (1851-1925) was  een zoon van de eerder genoemde Cornelis. De levensbeschrijving van hem en zijn vrouw begint met een redelijk gedetailleerde beschrijving waar de molen van de familie Versteegt gestaan moet hebben.

In het familiearchief van Henk is best wel het nodige aan informatie op te diepen van deze periode, zo is er een Instructie voor de Watermolenaars van de polder Lopik bewaard gebleven en ook een aantal brieven, waaronder ook een brief van Johannes uit 1855 met het verzoek hem ontslag te willen verlenen en zijn zoon Cornelis als nieuwe molenaar te willen benoemen.

Op oude kaarten van rond 1771 zien we de molen staan als 2e Loopicker Molen. Zie daarvoor de met blauwe pijltjes aangegeven tekst op onderstaande uitsnijding van een veel grotere kaart van dit gebied. We weten dus exact waar de molens gestaan hebben.

 

Hedentendage staat de molen bekend als de Middelste (of tweede) Molen van Cabauw. Cabauw is een klein plaatsje iets ten oosten van Schoonhoven en valt onder de gemeente Lopik. Er is op het internet nog heel wat informatie over deze molen te vinden, onder andere heeft Nieko Jongerius er een pagina aan gewijd. Ook op de site van de Nederlandse Molendatabase is er een hoop informatie over de molen te achterhalen. 

Uit gegevens van het Waterschap Lopik blijken de volgende molenaars op deze molen gewerkt te hebben:
 J. Versteegt, van 1811 tot 1855.
 C. Versteegt, van 1855 tot 1884.
 W. Rietveld 1884
 J. de Lange 1915-1959
 M. Noorlander, 1951-1962
 F.A. Noorlander, 1951-1970
 E.Stoop, heden

Uiteraard zijn we ook maar eens zelf een kijkje gaan nemen bij deze voor ons zo bijzondere molen. Hieronder een beeldverslag:

 

Het adres van de molen is Lopikerweg west 106 te Cabauw (iets ten oosten van Schoonhoven). Let op het rood-witte bordje wat ook langs de weg staat. Heel in de verte is de molen al te zien, maar laten we eerst eens kijken wat er op het bord te lezen valt.

 
Een aantal onderdelen van het bord zijn uit te vergroten door er op te klikken.

En dan lopen we natuurlijk weer gauw door naar de molen zelf. Door op de knop "Dichterbij" te klikken kunt U de molen steeds beter zien.

 

 
Hier zien we de molen in werking.
Kijken we dan naar rechts dan zien we het huidige gemaal waar tot 1933 de eerste molen heeft gestaan (links). Rechts daarvan staat het huidige molenaarshuis.
Brandlaag van 1772.Toen we bij een latere gelegenheid de molen nog een keer bezochten bleken er onderhoudswerkzaamheden aan de onder-water-doorlating plaats te vinden. Hiervoor was een deel van de wetering drooggemaakt om het waterrad vrij te kunnen maken en een nieuwe betonnen waterdoorlating aan te leggen. Tijdens deze onderhoudswerkzaamheden bleken er nog duidelijke sporen van de brand van 1772 zichtbaar te zijn. De zwarte laag die we hier in de afgraving zien is daar het bewijs van.
In de molen.We werden door molenaar Erik Stoop direct uitgenodigd om binnen eens een kijkje te komen nemen. Hier zien we het interieur van de molen waar onze voorvaders- en moeders ook hebben gewoond.
De bedstee.Hier zien we de bedstee waar de molenaar en zijn vrouw vroeger in sliepen (overigens slaapt de huidige molenaar hier ook nog af en toe). Let ook even op het luik onder de bedstee. Hier is dat een diepe aardappelkelder, maar in andere uitvoeringen van deze molens werd die ruimte ook wel gebruikt als slaapplaats voor de kinderen. Dit waren dus de "ondergeschoven" kinderen.  
Aandrijving van het waterrad.Aan de andere kant van de kamer, achter 2 hele grote deuren bevindt zich het onderste deel van de aandrijving van het grote waterrad. Daarachter bevonden zich vroeger nog 3 bedstee's voor de kinderen. Die zijn enige tijd geleden weggehaald en vervangen door een kleine keuken.
De trap buiten.Vervolgens is het tijd geworden om eens boven te gaan kijken in de molen. Dat moet via de trap buiten. Het grote rad waar de molenaar hier tegen aan leunt wordt gebruikt om het bovenste deel van de molen, inclusief de wieken bij te kunnen draaien. 
Hele klim naar boven.

Het is al met al een hele klim naar boven.
In de periode dat wij het bezoek brachten aan de molen werden er toevallig ook net filmopnamen voor de film Floris gemaakt die in 2004 wordt uitgebracht. Voor deze opnamen moesten 2 mannen aan de wieken vastgebonden worden, hetgeen nog een hele klus was.
Helemaal boven aangekomen zien we hier van binnenuit gezien de molen in werking. De wieken drijven dus deze as en dit rad aan. 

Al met al is hier een mooi stuk historie zichtbaar waar een deel van onze familiegeschiedenis is ontstaan.

 

Zoals bekend maakte deze 2e Lopicker molen onderdeel uit van een serie van 3 dicht bij elkaar staande molens. Om bij de restanten van de 3e molen te komen moet een andere route gevolgd worden. Deze staat onder andere beschreven als de "Cabauwse Jacobsroute".  Meer informatie hierover is te verkrijgen via cafe "Het Witte Paard" te Lopik (Tel. 0348-551532).

Er is ook een brochure beschikbaar over onze familiemolen. De 2 pagina's van deze brochure kunnen hier gedownload worden door op de paginanummers te klikken.
     Pagina 1      Pagina 2     
De Stichting "Vrienden van de Cabauwse Molen" ondersteunt het instandhouden van de molen met raad en daad. U kunt uzelf opgeven als vriend van de molen door minimaal 5 Euro over te maken naar de rekening van de stichting (zie het formulier) en door het aanmeldingsformulier in te vullen en op te sturen.  Voor meer informatie hierover kijk vooral ook eens op de website van de molen. 

 
In 2005 is een boek geschreven over de molen door Rob Alkemade en Erik Stoop, de molenaar. In 80 pagina's wordt de historie van de molen en de molenaars beschreven. Van pagina 40 tot pagina 53 wordt de periode beschreven waarin onze voorvaderen Johannes en Cornelis Versteegt de molenaars waren op deze molen. Het is enorm interessant om te lezen wat ze allemaal mee maakten en waar ze zoal mee bezig waren.  Zie de 2 voorbeeld pagina's. Het boek zelf is te bestellen via de site van de molen. Klik daarvoor op "Geschiedenis" in het menu.

 

 

Voor het laatst bijgewerkt op 20-08-06